MISZMASZ TWOJA GAZETA

PORTAL DLA DŁUŻNIKÓW, WIERZYCIELI, KOMORNIKÓW, SĘDZIÓW I PRAWNIKÓW
Dziś jest:  czwartek 28 marca 2024r.

PRZEGLĄD PRASY

  • Miszmasz - Czarny Piar
  • Miszmasz - Czarny Piar
  • Miszmasz - Czarny Piar
  • Miszmasz - Czarny Piar
  • Miszmasz - Czarny Piar

ARCHIWUM PRZEGLĄDU

I. Ustawodawca w ustawie z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych (jedn. tekst: Dz. U. z 2016 r., poz. 2062, ze zm. dalej jako „u.s.p.”) zróżnicował sytuację asesora, któremu powierzono wykonywanie obowiązków sędziego, oraz asesora, któremu tych obowiązków nie powierzono (który ich nie wykonuje)

 

Asesor, któremu powierzono pełnienie obowiązków sędziego, wykonuje – z pewnymi wyjątkami – zadania z zakresu wymiaru sprawiedliwości (art. 2 § 1a u.s.p.), a także może wykonywać zadania z zakresu ochrony prawnej, inne niż wymiar sprawiedliwości (art. 2 § 2a w związku z art. 2 § 2 u.s.p.). Asesor, któremu nie powierzono obowiązków sędziego (verba legis – „w okresie, w którym nie pełni obowiązków sędziego”) wykonuje (tylko) zadania z zakresu ochrony prawnej inne niż wymiar sprawiedliwości (art. 106i § 10 u.s.p.).

 

II. To zróżnicowanie na gruncie ustawy ustrojowej, którą jest ustawa – Prawo o ustroju sądów powszechnych, nie zostało uwzględnione – w ramach zmian prawa związanych z powrotem do instytucji asesora sądowego – w ustawie procesowej, którą jest kodeks postępowania cywilnego. Kodeks rozróżnia bowiem jedynie taką sytuację, w której sprawę rozpoznaje i orzeka w sprawie sąd w składzie sędziego lub sędziów bądź z udziałem ławników (por. art. 47 § 1 i 2 k.p.c.), oraz taką sytuację, w której czynności w postępowaniu cywilnym może wykonywać – mając kompetencje sądu – referendarz sądowy (por. art. 471 k.p.c.), przy czym jego orzeczenia nie są zaskarżalne środkami odwoławczymi (apelacja, zażalenie), gdyż w ich miejsce z reguły przysługuje skarga na orzeczenie referendarza (por. art. 39822 k.p.c.).

 

III. Nie ma problemu w razie, gdy asesorowi sądowemu powierzono obowiązki sędziego, gdyż wtedy na jego orzeczenia lub orzeczenia wydane z jego udziałem przysługiwać będą takie środki odwoławcze, jakie przysługują na orzeczenia sądu zapadające w składzie sędziego albo sędziów bądź z udziałem ławników. Chodzi tu bowiem tylko o substytuowanie sędziego przez asesora sądowego, któremu zostały powierzone obowiązki sędziego, co przewiduje ustawa – Prawo o ustroju sądów powszechnych. Tym niemniej substytuować sędziego może jedynie asesor sądowy, któremu powierzono obowiązki sędziego. Przymiot taki nie przysługuje asesorowi sądowemu, któremu (jeszcze) tych obowiązków nie powierzono. Trzeba dodać, że asesor sądowy, któremu powierzono obowiązki sędziego, może wykonywać nie tylko zadania z zakresu wymiaru sprawiedliwości (art. 2 § 1a u.s.p.), ale także – na zasadach takich – jak sędzia, inne zadania z zakresu ochrony (art. 2 § 2a u.s.p.). Natomiast asesor, któremu nie powierzono obowiązków sędziego, wykonuje tylko zadania z zakresu ochrony prawnej, inne niż wymiar sprawiedliwości (art. 106i § 10 u.s.p.), i nie można uznać, że czyni to na takich samych zasadach, jak sędzia, skoro nie powierzono mu (jeszcze) jego obowiązków.

 

IV. W związku z tym powstaje problem z procesowym traktowaniem asesorów, którym nie powierzono obowiązków sędziego. Wobec braku wyraźnych regulacji w kodeksie postępowania cywilnego za właściwe należy uznać sięgnięcie do analogii z procesowego traktowania referendarzy sądowych. Asesorzy sądowi, którym nie powierzono obowiązków sędziego, nie mogą przecież substytuować sędziego w składzie sądu. Mają z kolei identyczny zakres uprawnień, jak referendarza sądowi – wykonują tylko zadania z zakresu ochrony prawnej inne niż wymiar sprawiedliwości. Uwzględnić przy tym należy, że powierzenie asesorom obowiązków sędziego ma następować z merytorycznym udziałem Krajowej Rady Sądownictwa (art. 106i § 7-9 u.s.p.), co jest paralelą do udziału tego organu w procesie nominacyjnym sędziów.

Prowadzi to do dwóch wniosków. Po pierwsze – orzeczenia wydawane przez asesorów sądowych, którym nie powierzono obowiązków sędziego, należy traktować jak orzeczenia referendarzy sądowych, co oznacza wprost, że w miejsce środków odwoławczych (apelacji, zażalenia) w zasadzie przysługuje na nie skarga (art. 39822 k.p.c. per analogiam). Daje to lepszą gwarancję kontroli orzeczeń takich asesorów, którzy nie przeszli przecież jeszcze pozytywnej weryfikacji ze strony Krajowej Rady Sądownictwa. Po drugie – asesorzy sądowi, którym nie powierzono obowiązków sędziego, są objęci również zasadą wyrażoną w art. 471 k.p.c., tj. mogą podejmować czynności w postępowaniu cywilnym w wypadkach wskazanych w ustawie. Ten drugi wniosek pozwala jednoznacznie określić zakres kompetencji takich asesorów w postępowaniu cywilnym.

 

 

 

Iustitia

 

 

ARCHIWUM PRZEGLĄDU

 

miszmasz-menu-module

NA SKRÓTY