Pytanie dotyczy odmowy wydania dłużnikowi przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Oleśnicy operatu szacunkowego nieruchomości sporządzonego przez biegłego sądowego oraz odmowy wydania kserokopii tego operatu.

Na wstępie należy zaznaczyć, że przepisy kodeksu postępowania cywilnego nie przewidują doręczenia z urzędu uczestnikom postępowania operatu szacunkowego sporządzonego przez biegłego, ponieważ operat szacunkowy stanowi tylko element czynności komornika sądowego, jaką jest opis i oszacowanie nieruchomości. Przepis art. 950 k.p.c. zakreśla dwutygodniowy termin do zaskarżenia opisu i oszacowania licząc od dnia jego ukończenia. Za dzień ukończenia zaś tej czynności uważa się podpisanie przez komornika protokołu opisu i oszacowania.

Trochę odmiennie liczy się chwilę, od której należy liczyć ów dwutygodniowy termin w razie nie ukończenia opisu i oszacowania w terminie podanym w zawiadomieniu o tej czynności - bo od dnia zawiadomienia o ukończeniu opisu i oszacowania, a dla osób, którym nie doręczono zawiadomienia o terminie opisu i oszacowania – od dnia obwieszczenia o ukończeniu tej czynności.

Zatem ustawodawca przyjął za istotny moment ukończenia opisu i oszacowania albo doręczenia zawiadomienia o jego ukończeniu, czy też obwieszczenia o jego ukończeniu.

Zaskarża się zatem nie operat szacunkowy lecz czynność opisu i oszacowania, na którą składa się po pierwsze ustalenie stanu faktycznego, prawnego oraz wartości nieruchomości, a po drugie sporządzenie protokołu opisu i oszacowania. W czasie tego drugiego etapu operat szacunkowy jest już sporządzony i strony postępowania mogą się z nim zapoznać w kancelarii komornika zanim wezmą udział w czynności sporządzenia protokołu podpisanego przez komornika lub bezpośrednio po zakończeniu opisu i oszacowania.

Art. 809 k.p.c. stanowi, że komornik stwierdza każdą czynność protokołem i zgodnie z art. 767 k.p.c. każdą z nich można zaskarżyć. Zatem wierzyciel lub dłużnik muszą otrzymać na piśmie treść czynności, przy której nie byli obecni i o której terminie nie byli zawiadomieni.

W tym wypadku jednak czynnością jest opis i oszacowanie a nie sam operat szacunkowy, a o jego terminie strony postępowania egzekucyjnego są zawiadamiane.

Zatem otrzymanie przez dłużnika czy wierzyciela operatu szacunkowego nie jest warunkiem rozpoczęcia biegu terminu do zaskarżenia czynności opisu i oszacowania nieruchomości.

Z drugiej strony art. 9 k.p.c. stanowi, że strony i uczestnicy postępowania mają prawo przeglądać akta sprawy i otrzymywać odpisy, kopie lub wyciągi z tych akt.

Przepis ten jest odpowiednio stosowany również w postępowaniu egzekucyjnym na mocy art. 13 § 2 k.p.c.

Klauzula zamieszczana  przez biegłych sądowych na końcu każdej opinii szacującej wartość nieruchomości dotyczy zakazu publikowania opinii do celów innych niż bezpośrednio związanych ze sprawą, dla której opinię sporządzono.

Nie oznacza ona jednak zakazu wydania stronie (również postępowania egzekucyjnego) odpisu tej opinii jako odpisu z akt sprawy.

Zatem niezależnie od upływu terminu do zaskarżenia opisu i oszacowania nieruchomości w postaci protokołu podpisanego przez komornika zarówno dłużnik, jak i wierzyciel mają prawo otrzymać odpis operatu szacunkowego sporządzonego przez biegłego w sprawie, w której są stronami.